هوش تجاری چیست؟
در ابتدا به این موضوع می‌پردازیم که هوش تجاری چیست؟ هوش تجاری یا BI به‌عنوان یک سیستم جامع از استراتژی‌ها و تکنولوژی‌های مورد استفاده شرکت‌ها برای تحلیل دقیق و جامع اطلاعات کسب و کار تعریف می‌شود. این مورد شامل تکنیک‌ها و ابزارهایی مانند بینش‌های تاریخی، جاری و آینده عملیات، گزارش‌ها، پردازش تحلیلی آنلاین، تجزیه و تحلیل‌ها، توسعه داشبورد، داده کاوی، استخراج فرآیند، عملکرد تجاری مدیریت فرآیند و بنچ‌مارک کردن است.
کسب‌وکارها با بهره‌گیری از استراتژی‌ها و تکنولوژی‌های هوش تجاری می‌توانند داده‌های خود را بهبود ببخشند، تفسیر کنند و فرصت‌های جدید را بشناسند. این موضوع این امکان را به آنها می‌دهد که استراتژی‌های موثرتری را پیاده‌سازی کنند و در نهایت عملکرد کسب‌وکار خود را بهبود بخشند. دیدگاه تحلیل کسب‌وکار در این زمینه، بر ترکیب، یکپارچه‌سازی و تقویت داده‌ها برای حمایت از تصمیم‌گیری کسب‌وکار تاکید دارد. این رویکرد میان دو حوزه، یعنی هوش تجاری و تحلیل کسب‌وکار، ارتباط نزدیکی را برقرار کرده است و نقش اساسی در بهبود کارایی سازمان‌ها ایفا می‌کند.
تجزیه و تحلیل کسب‌وکار چیست؟
آنالیز یا تجزیه و تحلیل کسب‌وکار (Business Analysis) به‌عنوان یک روش جهت ایجاد تغییرات مثبت در سازمان یا شرکت معرفی می‌شود که توسط کارشناسان این حوزه انجام می‌پذیرد. این فرآیند بر اساس شناخت نیازها و ارائه راه‌حل‌ها صورت می‌گیرد تا سازمان قادر باشد نیازها و اساس تغییرات خود را روشن و واضح کند و راه‌حل‌هایی که منجر به ارزش افزوده می‌شوند را به‌درستی تشخیص دهد.
تحلیل کسب‌وکار بر روی انجام فعالیت‌های مختلف در یک سازمان تمرکز دارد. این فعالیت‌ها می‌توانند در زمینه‌های استراتژیک، فنی یا اجرایی انجام شوند. این تحلیل در چارچوب یک پروژه خاص یا برای تعیین مسیر رشد و تعالی یک سازمان صورت می‌گیرد. از طرف دیگر، امکان دارد برای درک موقعیت فعلی، تعیین و تشخیص موقعیت آینده و سپس شناسایی فعالیت‌های مورد نیاز برای انتقال از موقعیت فعلی به آینده مورد استفاده قرار گیرد. تحلیل کسب‌وکار از دیدگاه‌های مختلفی می‌تواند انجام شود.
تفاوت هوش تجاری و تحلیل کسب و کار چیست؟
در راهنمای دانش تحلیل کسب و کار، به تعدادی از این دیدگاه‌ها اشاره شده است که شامل چابکی، هوشمندی کسب و کار، فناوری اطلاعات، معماری کسب و کار و مدیریت فرآیند کسب و کار می‌شود. حال که با این دو آشنا شده و دانستیم که مزایا هوش تجاری و آنالیز کسب‌وکار چیست، در بخش بعدی به بررسی تفاوت BI و BA می‌پردازیم.
در رابطه با تفاوت BI و BA در ابتدا بهتر است جدول زیر را مدنظر خود قرار دهید.
| اصول مقایسه | هوش تجاری | تحلیل کسب‌وکار |
| تعریف | با تجزیه و تحلیل حال و گذشته، نیازهای فعلی کسب‌وکار را برمی‌انگیزد. | داده‌های گذشته را تجزیه و تحلیل می‌کند تا کسب‌وکار فعلی را هدایت کند. |
| موارد استفاده | برای اجرای عملیات کسب‌وکار فعلی | برای تغییر عملیات کسب‌وکار و بهبود بهره‌وری |
| عملیات | برای عملیات کسب‌وکار فعلی | برای عملیات کسب‌وکار آینده |
| ابزارها | SAP Business Objects, QlikSense, TIBCO, PowerBI و غیره | Word processing, Google docs, MS Visio, MS Office Tools و غیره. |
| برنامه‌های کاربردی | جهت به اجرا درآمدن عملیات کسب‌وکار در شرکت‌های مقیاس بزرگ کاربرد دارد. | برای شرکت‌هایی به‌کار می‌رود که رشد آینده را در نظر می‌گیرند |
| زمینه | زیرمجموعه تحلیل کسب‌وکار است | شامل انبار داده، مدیریت اطلاعات و غیره است. |
مدیریت و بهره‌وری سازمان‌ها
هوش تجاری (BI) و تحلیل کسب و کار (BA) دو حوزه مهم در مدیریت و بهره‌وری سازمان‌ها هستند که با ویژگی‌ها و هدف‌های متفاوتی ارتباط دارند. در BI، تجزیه و تحلیل داده‌های گذشته و حال به منظور درک بهتر عملکرد فعلی سازمان انجام می‌شود، در حالیکه BA بر روی تحلیل دقیق‌تر داده‌ها و اطلاعات متنوع برای ایجاد برنامه‌ها و استراتژی‌های بهبود کسب‌وکار تمرکز دارد.
BI به شرکت‌ها کمک می‌کند تا الگوها و روندهای گذشته را درک کرده و تصمیمات مبتنی بر داده بگیرند. در عوض، BA به ارائه پیش‌بینی‌های دقیق و بهترین راهبردهای بهره‌وری برای آینده هوش تجاری می‌پردازد. همچنین، ابزارها و برنامه‌های کاربردی مورد استفاده در این دو حوزه نیز متفاوت هستند. در BI از ابزارهایی مانند SAP Business Objects و PowerBI استفاده می‌شود، در حالیکه BA از ابزارهایی همچون MS Visio و MS Office Tools بهره می‌برد.
هوش تجاری یا تحلیل تجاری کدام بهتر است؟
انتخاب بین هوش تجاری (BI) و تحلیل تجاری معمولا به نیازها و هدف‌های خاص سازمان و مدیران آن بستگی دارد. هرکدام از این دو حوزه دارای ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی هستند.
مزایای هوش تجاری
هوش تجاری بیشتر به تحلیل داده‌ها و ارائه گزارشات مبتنی بر اطلاعات گذشته و حال می‌پردازد. این اطلاعات کمک می‌کنند تا مدیران درک بهتری از عملکرد کنونی شرکت داشته باشند و تصمیمات موثرتری اتخاذ کنند. هوش تجاری بر روی ابزارهایی مانند داشبوردها، گزارش‌های تحلیلی و استخراج اطلاعات تمرکز دارد و به هوشمندی کسب و کار می‌پردازد.
تحلیل تجاری
تحلیل تجاری، به‌عنوان یک زیرمجموعه از هوش تجاری، به تحلیل دقیق‌تر داده‌ها و ایجاد راهبردها و برنامه‌های جهت بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری می‌پردازد. این حوزه بیشتر به پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های آینده توجه دارد و از ابزارهایی همچون مدل‌های پیش‌بینی، تحلیل استراتژیک و نقشه‌برداری استفاده می‌کند.
در نهایت، انتخاب بین هوش تجاری و تحلیل تجاری به نیازهای مختلف سازمان و اولویت‌های مدیران بستگی دارد و ممکن است یک ترکیب از هر دو برای بهترین نتایج ممکن مورد استفاده قرار گیرد.
جمع‌بندی
هوش تجاری (BI) و تحلیل تجاری (BA) دو حوزه اساسی در مدیریت داده هستند. در تفاوت BI بیشتر به تحلیل داده‌های گذشته و حال متمرکز شده است و اطلاعات معیاری را ارائه می‌دهد تا تصمیم‌گیری در زمینه‌های کنونی را تسهیل کند. در مقابل، تحلیل تجاری بر روی تفسیر دقیق‌تر داده‌ها و پیش‌بینی‌های آینده تمرکز دارد. BA از ابزارهای پیشرفته مدل‌سازی و استراتژی‌های تجاری برای بهبود فرآیندها و افزایش بهره‌وری استفاده می‌کند.
