نمودار خطی چیست؟ تعریف نمودار خطی
یک نمودار خطی از متصل شدن چندین نقطه به هم تشکیل شده است. از نمودار خطی معمولا برای نشان دادن رابطه بین دو یا چند کمیت بر روی دستگاه مختصات x و y استفاده میشود. محور افقی یک پیشرفت پیوسته در طول زمان را به تصویر می‌کشد و محور عمودی مقادیری را برای یک متغیر در سراسر آن بازه‌ی زمانی گزارش می‌کند.
نمودار خطی بالا نرخ مبادله بین دو ارز خیالی را در یک دوره شش ماهه نشان می‌دهد. خط نمودار در طول زمان از چپ به راست، نقاط نرخ روزانه تبدیل این دو ارز را به هم متصل می‌کنند. از شیب عمومی خط و موقعیت‌های عمودی آن می‌توان دریافت که نرخ بین ماه‌های مارس و اوایل آوریل از حدود ۰.۷۵ به ۰.۷۸ افزایش و سپس به تدریج به حدود ۰.۷۶۵ در اواخر ماه می و ژوئن کاهش یافت.
چه زمانی باید از نمودار خطی استفاده کنیم؟
زمانی که میخواهید تغییرات مقادیر یک متغیر را در طول یک بازه‌ی زمانی مشخص نمایش دهید باید از نمودار خطی استفاده خواهید کرد. بازه‌ی زمانی مد نظر روی محور افقی و تغییرات مقادیر متغیر مورد نظر روی محور عمودی نمایش داده می‌شوند.
در محور افقی، به متغیری نیاز دارید که مقادیر پیوسته‌ای را که فاصله اندازه‌گیری منظمی دارند را نشان دهد. معمولاً این متغیر یک متغیر زمانی است که هر دقیقه، ساعت، روز، هفته یا ماه یک مشاهده ایجاد می‌کند. انتخاب اندازه، تصمیمی است که تحلیلگر معمولاً باید برای داده اتخاذ کند، نه اینکه یک ویژگی ذاتی داده باشد. در محور عمودی، مقدار متغیر عددی دوم را برای نقاطی که در هر یک از بازه‌های تعریف شده توسط متغیر محور افقی قرار می گیرند، گزارش می‌دهید. همچنین می توان چندین خط را در یک نمودار تک خطی ترسیم کرد تا روند تغییرات چند متغیر مقایسه شود. یک مورد رایج برای این امر مشاهده تفکیک داده‌ها در زیر گروه های مختلف است.
نمونه‌ای از ساختار داده در ترسیم نمودار خطی
برای استفاده از نمودار خطی، داده ها اغلب باید در جدولی با دو یا چند ستون جمع شوند. مقادیر در ستون اول موقعیت نقاط روی محور افقی را برای هر خطی که قرار است ترسیم شود نشان می‌دهد. هر ستون عمودی نقاط یک خط را نشان می دهد.
بهترین روش‌های استفاده از نمودار خطی
نکته‌ی اول: یک فاصله اندازه گیری مناسب را انتخاب کنید.
یکی از جنبه های مهم ایجاد نمودار خطی، انتخاب فاصله یا اندازه فاصله‌ی مناسب است. برای داده‌های زمانی، یک بازه اندازه‌گیری بیش از حد گسترده ممکن است دیدن و درک بینش مورد اشاره از اینکه روند داده به کجا منتهی میشود، را دشوار کند. در طرف دیگر سکه، یک فاصله خیلی کوتاه ممکن است فقط نویز را نشان دهد تا بینش.
نکته‌ی دوم: در یک نمودار خطوط زیادی ترسیم نکنید.
در حالی که ظرفیت فنی برای قرار دادن تعداد خطوط زیادی که هر کدام روند یک متغیر جداگانه را نمایش می‌دهند، خوب است که در تعداد خطوطی که رسم می‌کنید احتیاط کنید. یک قانون سرانگشتی خوب این است که خود را به پنج خط یا کمتر محدود کنید، با این حال، اگر خطوط به خوبی از هم جدا شده باشند، همچنان می توانید تمام مقادیری را که می خواهید دنبال کنید را نمایش دهید.
اگر نیاز به ترسیم خطوط بیشتر از آنچه که در یک محور قابل خواندن است پیدا کردید، شاید بهتر باشد نمودارها را در شبکه ای از نمودارهای خطی کوچکتر قرار دهید. دیدن جزئیات در این نمودارها دشوارتر خواهد بود، بنابراین ایده خوبی است که آنها را بر اساس برخی مشخصه های مهم (مانند میانگین یا مقدار نهایی) مرتب کنید تا به نمایش نکات مهم کمک کنید.
اگر از ابزاری استفاده می‌کنید که امکان طرح‌های تعاملی را فراهم می‌کند، یک پیشنهاد بهتر این است که خطوط مهم را با رنگ خاصی نسبت به بقیه خطوط مشخص کنید.
اشتباهات رایج در استفاده از نمودار خطی
اشتباه اول: در ترسیم نمودار خطی اکیداً از یک خط مبنا با مقداری صفر استفاده کنید
با اینکه خط مبنای صفر برای محور عمودی یک الزام برای نمودارهای میله ای و هیستوگرام است، شما نیازی به وارد کردن خط مبنا صفر برای نمودار خطی ندارید. به یاد بیاورید که هدف اصلی نمودار خطی تأکید بر تغییرات در مقادیر در طول زمان است، نه تاکید بر بزرگی خود مقادیر. در مواردی که خط صفر معنادار یا مفید نیست، خوب است که محدوده محور عمودی را نسبت به یک خط مبدا که می‌تواند بیانگر بهتری نسبت به خط صفر باشد، نمایش دهید.
اشتباه دوم: عدم شناسایی شکاف‌های ناهموار بین نقاط در نمودار خطی
هنگامی که در اطلاعات مورد استفاده برای ترسیم نمودار خطی اطلاعات مورد نیاز برای یک بازه‌ی زمانی (مثلا عدد فروش یک ماه) فراهم نشده است، نمودار نباید در این نقطه پیوسته باشد. فذض کنیم نمودار میزان فروش سال ۱۴۰۱ را نمایش می‌دهد ولی عددی برای خرداد نداریم در این صورت نباید نمودار عدد مربوط به ماه اردیبهشت را به خرداد و خرداد را به تیر متصل کند. یک راه جایگزین گنجاندن یک شکاف در خط برای نشان دادن مقادیر گم شده است.
اشتباه سوم: درون یابی یک منحنی بین نقاط در نمودار خطی
در نمودار خط استاندارد، هر نقطه با یک پاره خط مستقیم، از اول تا آخر، به نقطه بعدی متصل می شود. با این حال، ممکن است وسوسه زیبایسازی داشته باشید و سعی کنید همه نقاط (موجود و ناموجود) به هم پیوند دهید، باید کاملاً در برابر این وسوسه مقاومت کنید! همانطور که در مثال زیر مشاهده می شود، تلاش برای این نوع ترسیم (مثلا با افزودن میزان انحنای نمودار خطی) باعث ایجاد انحراف در درک روندها در داده‌ها میشود. قرار است جهت و شیب خط نشان‌دهنده تغییر در مقدار باشد، و بنابراین منحنی ممکن است به وجود نقاط داده اضافی بین اندازه‌گیری‌های واقعی دلالت کند که وجود ندارند.
اشتباه چهارم: استفاده از محور عمودی دوگانه در نمودار خطی
هنگامی که یک طرح خطی شامل دو سری است که هر کدام خلاصه ای از یک متغیر متفاوت را نشان می دهد، در نهایت با یک نمودار دو محوره مواجه می شویم. مشکل نمودار دو محوره این است که به راحتی می‌توان آن را دستکاری کرد تا گمراه کننده باشد. بسته به اینکه هر محور چگونه مقیاس می شود، رابطه درک شده بین دو خط را می‌توان تغییر داد. در دو نمودار زیر، تعداد آزمایش‌ها و اشتراک‌های هفتگی در نمودارهای دو محوره ترسیم شده‌اند. داده‌ها برای هر یک دقیقاً یکسان است، اما به دلیل انتخاب مقیاس عمودی برای هر متغیر، رابطه استنباط شده بین متغیرها تغییر خواهد کرد.
در حالی که بسیاری از ابزارهای مصورسازی داده قادر به ایجاد نمودارهای دو محوره هستند، صرف نظر از اینکه این دو محور در یک حوزه هستند یا مجزا معمولا توصیه میشود که این نوع نمودارها مورد استفاده قرار نگیرند. درعوض، قرار دادن دو خط در نمودارهای جداگانه همچنان امکان مشاهده الگوهای کلی تغییر را برای هر دو متغیر فراهم می‌کند.
نمودارهای مرتبط با نمودار خطی
۱. نمودار میله ای / Bar Chart
اگر متغیری که می‌خواهیم روی محور افقی نشان دهیم عددی یا مرتب نیست، بلکه دسته‌بندی است، باید به جای نمودار خطی از نمودار میله ای استفاده کنیم. میله‌ها در نمودار میله ای معمولاً با شکاف‌های کوچکی از هم جدا می‌شوند که به تأکید بر ماهیت گسسته دسته‌های رسم‌شده کمک می‌کند. توجه داشته باشید، با این حال، هنگامی که محور افقی ما عددی یا مرتب است، همانطور که در مثال زیر مشاهده می شود، محدودیتی برای استفاده از نمودار میله ای نداریم.
۲. نمودار سطح / Area Chart
گسترش به نمودار خطی شامل اضافه کردن سایه بین خط و یک خط مبنا است که نمودار ناحیه نامیده میشود. نمودار مساحتی را می توان ترکیبی از نمودار خطی با نمودار میله ای در نظر گرفت، زیرا مقادیر را می توان نه تنها از موقعیت عمودی آنها، بلکه از اندازه ناحیه سایه دار بین هر نقطه و خط مبنا نیز خواند.
ابزارهای مصورسازی
نمودار خطی یک نوع نمودار همه کاره و مفید است و بنابراین باید تقریباً در هر ابزار مصورسازی داده‌ای که انتخاب می‌کنید در دسترس باشد. نمودارهای خط اصلی که در آن یک یا چند خط بر روی یک محور رسم می‌شوند، باید مشترک باشند، اما گزینه‌های پیشرفته مانند محورهای دوگانه ممکن است وجود نداشته باشند یا برای راه‌اندازی به کار اضافی نیاز داشته باشند.
