راهنمای جامع مسیر شغلی هوش کسب و کار در سال ۲۰۲۳

هوش تجاری چیست؟

هوش تجاری (BI) به فرآیند جمع‌آوری (Data Collecting)، تحلیل (Data Analyzing) و ارائه داده‌های خام (Data Presenting) برای کمک به کسب و کارها در تصمیم‌گیری آگاهانه یا به عبارت دیگر تصمیم‌گیری داده محور (Data Driven Decision Making) اشاره دارد که شامل استفاده از ابزارها، تکنیک‌ها و استراتژی‌های مختلف برای تبدیل داده‌های بدون ساختار به بینش‌هایی (Insight) معنی‌دار است که رشد کسب و کار را به پیش می‌برند. متخصصان BI با سازمان‌ها هم‌کاری نزدیکی دارند تا شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI: Key Performance Indicators) را شناسایی کنند، استراتژی‌های برگرفته از داده را توسعه دهند، و عملکرد کلی کسب‌وکار را بهبود بخشند.

مسیر شغلی هوش کسب و کار BI: نقش‌ها و فرصت‌ها

حوزه‌ی BI طیف گسترده‌ای از فرصت‌های شغلی را برای افراد با زمینه‌ها و مهارت‌های متنوع ارائه می‌دهد، برخی از نقش‌های کلیدی در BI شامل این موارد هستند:

1. تحلیلگر(BI Analyst): تحلیلگران BI مسئول جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها برای پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های کسب و کارها هستند. آن‌ها با رهبران و مدیران کسب و کار برای شناسایی KPI ها، ایجاد گزارش‌ها، و توسعه دیدگاه‌های عملی هم‌کاری نزدیکی دارند.
2. توسعه دهنده (BI Developer): توسعه دهندگان BI برای تسهیل داده‌ها تجزیه و تحلیل و گزارش دهی داده‌ها، کار طراحی، توسعه و حفظ سیستم‌ها و ابزارهای BI را انجام می‌دهند. آن‌ها ارتباط نزدیکی با تحلیلگران BI و سایر ذینفعان دارند تا دقت و قابلیت اطمینان داده‌ها را تضمین کنند.
3. مهندس داده (Data Engineer): مهندسان داده بر روی ساخت و حفظ زیرساخت داده مورد نیاز برای عملیات‌های BI تمرکز می‌کنند. آن‌ها مسئول طراحی، اجرا و بهینه‌سازی مسیرهای جریان داده (Data Pipelines)، راه‌حل‌های ذخیره‌سازی (Data Storage) و سیستم‌های پردازش داده (Data Processing Systems) هستند.
4. دانشمند داده (Data Scientist): دانشمندان داده از تکنیک‌های پیشرفته آماری، یادگیری ماشین (Machine Learning) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) برای تحلیل مجموعه داده‌های (Data Set) پیچیده و ایجاد بینش‌های پیشگویانه برای کسب و کارها استفاده می‌کنند. آن‌ها با تحلیلگران و توسعه دهندگان BI همکاری می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که داده‌ها به طور موثر آماده و ارائه می‌شوند.
5. مشاور (BI Consultant): مشاوران BI برای ارزیابی نیازمندی‌های سازمان‌ها در حوزه BI و توسعه راهکار مناسب با آنها همکاری می‌کنند. آنها راهنمایی‌های استراتژیکی در مورد مدیریت داده‌ها، انتخاب فن‌آوری و اجرای بهترین روش‌ها را به سازمان‌ها ارائه می‌دهند.
6. مدیر (BI Manager): مدیران BI بر کل عملکرد BI در یک سازمان، از جمله استراتژی، توسعه، مدیریت تیمی و ارزیابی فن‌آوری نظارت می‌کنند. آن‌ها مسئول حصول اطمینان از این هستند که عملیات‌های BI با اهداف کسب‌وکار هم خوانی داشته و ارزش درست را ارائه می‌دهند.

مهارت‌های مورد نیاز برای مسیر شغلی موفق در حوزه هوش کسب و کار BI

برای برتری در زمینه BI شما نیاز به توسعه یک ترکیب منحصر به فرد از مهارت‌های فنی (Technical Skills) و مهارت‌های نرم (Soft Skills) دارید. برخی از مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز متخصصان BI عبارتند از:

1. تحلیل داده: متخصصان BI باید در تکنیک‌های تحلیل داده، از جمله روش‌های آماری، داده کاوی و یادگیری ماشین متخصص باشند. علم آمار به عنوان علم زمینه‌ای در حوزه‌ی داده شما را در ایجاد بینش‌های عمیق توانمند می‌کند.
2. مهارت‌های فنی: آشنایی وکسب مهارت در حوزه دانش زبان‌های برنامه‌نویسی (‏مانند پایتون Python یا R)‏، سیستم‌های پایگاه‌داده (‏مانند SQL‏)، و ابزارهای مصورسازی یا بصری سازی داده (‏مانند Tableau، Power BI یا TART) ‏برای متخصصان BI ضروری است. برای درک اهمیت این موضوع می‌توانید به وضعیتی فکر کنید که در آن قرار است روزانه ۱ میلیون داده‌ی جدید را با نرم افزاری مانند اکسل Excel پردازش و ارائه کنید!
3. دانش صنعت یا حوزه مورد مطالعه(Domain Knowledge): درک صنعت خاص و زمینه کسب‌وکار برای متخصصان BI  برای به جهت اهمیت بالای توانایی تشخیص KPIهای مربوط به آن کسب و کار و صنعت خاص برای ایجاد بینش‌های قابل اجرا، حیاتی است. اگر شما شناخت درستی از صنعت و کسب و کار مورد مطالعه خود نداشته باشید، مهارت‌های فنی‌تان ارزش چندانی ایجاد نخواهند کرد.
4. مهارت‌های ارتباطی (Communication Skills): متخصصان BI باید قادر به برقراری ارتباط موثر برای ارائه‌ی یافته‌ها و بینش‌های‌شان به ذینفعان با دانش فنی و غیر فنی، باشند. شما باید بتوانید ارزش حضور خود در یک سازمان را بطور کامل نشان دهید.
5. حل مساله (Problem Solving): توانایی‌های تفکر تحلیلی و حل مساله برای متخصصان BI بسیار مهم است زیرا به آنها کمک می‌کند تا الگوها، روندها و ناهنجاری‌های موجود در داده‌ها را شناسایی کنند، و این یکی از مهم‌ترین وظایف شما به عنوان متخصص BI خواهد بود.
6. مدیریت پروژه (Project Management): متخصصان BI باید قادر به مدیریت پروژه‌های متعدد به طور همزمان باشند، توانایی مدیریت پروژه به شما کمک میکند تا از تحقق اهداف در مهلت‌های زمانی تعیین شده و استفاده بهینه از منابع اطمینان حاصل کنید.

۵ ابزار برتر BI در سال ۲۰۲۳ | بهترین نرم افزارهای هوش تجاری که باید با آنها آشنا باشید

مایکروسافت پارو بی آی | Microsoft Power BI

Microsoft Power BI یک ابزار هوش تجاری کاربر پسند است که برای مبتدیان و کاربران با تجربه به طور یکسان طراحی شده است. این نرم افزارداشبوردهای تعاملی، کاوش آسان داده، و ادغام یکپارچه با Microsoft Office و اکوسیستم Azure را ارائه می دهد. با Power BI، می توانید به منابع داده های مختلف متصل شوید و داشبوردهایی بصری ایجاد کنید. به باور بسیاری از متخصصان پاور بی آی یک نقطه شروع عالی برای افراد تازه وارد در حوزه BI است.

تابلو | Salesforce Tableau

Tableau یک نرم افزار هوش تجاری شناخته شده است که کاربران را قادر می سازد تا داده ها را با حداقل مهارت های فنی، بصری سازی و تجزیه و تحلیل کنند. Tableau برای تازه واردان به حوزه BI عالی است، زیرا یک رابط Drag & Drop ساده برای ایجاد مصورسازی‌های چشمگیر ارائه می دهد. پشتیبانی قوی جامعه متخصصین Tableau، منابع گسترده و سازگاری با منابع داده متنوع، آن را به انتخابی ایده آل برای کسانی که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد هوش تجاری هستند تبدیل می‌کند.

کلیک ویو | QlikView

QlikView یک پلت فرم محبوب BI است که برای ایجاد ارائه داده های تعاملی و غنی بصری سازی شده طراحی شده است و از یک مدل بصری‌سازی استفاده می کند که درک و کشف روابط داده را برای مبتدیان آسان می کند. QlikView با گستره وسیعی از گزینه‌های سفارشی‌سازی، به افراد تازه وارد در زمینه BI نیز اجازه می‌دهد تا داستان‌های داده‌ای دقیق و گویا ایجاد کنند.

Domo

Domo یک پلت فرم BI مبتنی بر ابر (Cloud-based) است که یکپارچه سازی داده ها، مصورسازی و همکاری همزمان را برای کاربران با سطوح مختلف تخصص ساده می کند، همچنین مجموعه ای از کانکتورهای از پیش ساخته شده را ارائه می دهد که اتصال به منابع داده را برای مبتدیان آسان می کند. Domo با رابط کاربر پسند، کتابخانه گسترده ای از تجسم ها و بینش داده های بلادرنگ (Realtime Insight)، یک انتخاب عالی برای افرادی است که تازه در دنیای BI شروع به کار کرده اند.

Sisense

Sisense یک نرم افزار همه کاره BI است که به کاربرانی با دانش فنی محدود، پاسخ می دهد. این نرم افزار یک رابط Drag & Drop را ارائه می دهد که به کاربران امکان می دهد به راحتی داشبوردها و تجسم ها را بدون نیاز به مهارت های کدنویسی ایجاد کنند. فناوری منحصر به فرد In-Chip Sisense پردازش داده‌ها را تسریع می‌کند و این امکان را برای متخصصان جدید BI فراهم می‌کند تا مجموعه‌های داده بزرگ را تجزیه و تحلیل کنند و بینش‌های ارزشمند را به سرعت استخراج کنند.

 تارت | Tart نرم افزار هوش تجاری ایرانی

تارت یک نرم افزار هوش تجاری است که با ساده‌سازی تجزیه  و تحلیل، گزارش‌دهی و مصورسازی داده ها به صورت تعاملی، به شما این امکان را می‌دهد تا وضعیت شاخص‌های مختلف یک کسب و کار را در یک داشبورد به طور کامل نمایش دهید. تارت بطور کامل توسط متخصصان ایرانی توسعه داده شده است؛ شاخص‌های اصلی نرم افززار هوش تجاری تارت بطور خلاسه این موارد هستند:

1. رابط کاربری فارسی: نرم‌افزار ما با در نظر گرفتن بازار ایران طراحی شده‌است و پشتیبانی کامل از زبان فارسی را ارائه می‌دهد. این امر تجربه‌ای به دور از موانع زبانی برای شرکت‌های ایرانی و متخصصان BI را فراهم می‌کند.
2. کنترل دسترسی: نرم افزار هوش تجاری تارت امکان کنترل کامل میزان دسترسی کاربران در سطوح مختلف، مانند مجموعه داده‌ها (Datasets)، فضاهای کاری (Workspaces)، داشبوردها (Dashboards)، و حتی نمودارها (Charts را فراهم می‌کند. این کار امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند و شما را قادر می‌سازد تا سطوح دسترسی کاربر را به طور موثر مدیریت کنید.
3. ارائه ابری (Cloud) و لوکال (On-Premise): ارائه نرم افزار بر روی بستری کلاود ارائه آن از سمت ما و بهره‌گیری از نرم افزار را برای سازماان پذیرنده آسان می‌کند، اما از طرف دیگر سازمان‌های زیادی هستند که به دلیل الزامات و پروتکل‌های سازمانی نیازمند دریافت نرم افزار بر روی سرورهای داخلی خود هستند، تارت امکان ارائه به هر دو روش را دارد.
4. امکان توسعه ویژگی‌های (Feature) سفارشی: ما درک می‌کنیم که هر سازمان الزامات BI منحصر به فردی دارد تیم ما قادر به توسعه ویژگی جدید و خاصی است که شرکت شما ممکن است درخواست کند.

علاوه بر نرم‌افزار هوش تجاری تارت، ما همچنین طیف وسیعی از خدمات مربوط به داده را برای حمایت از عملیات‌های BI  شما ارائه می‌دهیم. این خدمات عبارتند از:

1. ETL: Extract, Transform, and Load (‏استخراج، تبدیل، بارگذاری)‏: ما خدمات ETL را برای ساده کردن فرآیند یکپارچه‌سازی داده‌های شما فراهم می‌کنیم، اطمینان حاصل می‌کنیم که داده از منابع مختلف به طور موثر در سیستم BI شما پاکسازی، تبدیل و بارگیری می‌شوند.
2. جمع‌آوری داده: تیم ما با همکاری نزدیک با سازمان شما داده‌های مربوط به KPI های اختصاصی شما را جمع‌آوری میکند و اطمینان حاصل میکند که شما اطلاعات درستی برای هدایت فرآیند تصمیم‌گیری داده محور خود دارید.
3. تجزیه و تحلیل داده: خدمات تجزیه و تحلیل داده ما به شما کمک می‌کند تا الگوها، روندها، و روابط پنهانی را در داده خود کشف کنید، این خدمت شما را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه را براساس شواهد محکم بگیرید.
4. بصری سازی داده‌ها: ما خدمات مصور سازی داده‌ها را ارائه می‌دهیم تا به شما کمک کنیم داده‌های خود را به شیوه‌ای واضح و گویا ارائه دهید، این خدمت درک و عمل براساس دیدگاه‌های شما را برای ذینفعان آسان‌تر می‌کند.

داده‌های سازمان‌تان را یکپارچه کنید، بر آنها نظارت لحظه‌ای داشته باشید و آینده را پیش بینی کنید: تماس با مشاوران تارت